Kocaeli’de kurulan DAS sunucusu ile Kuzey Anadolu Fay Hattı hareketleri takip ediliyor

Kocaeli’de kurulan Dağıtılmış Akustik Algılama (DAS) sunucusunun Marmara Denizi tabanında bulunan fiber optik kablolardan topladığı verilerle Kuzey Anadolu Fay Hattı gibi yer yapılarının hareketleri hassas şekilde anlık takip ediliyor.

“Afetlere Dayanıklı Toplumlar Geliştirmek için Araştırma ve Eğitim Kompleksi Kurulması Projesi” kapsamında Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın izlenmesi için kurulan DAS sunucusuna üniversitelerden akademisyenlerin ve ilgili kurumlardan yetkililerin katılımıyla ziyaret gerçekleştirildi.

Projenin Japonya lideri Prof. Dr. Kaneda Yoshiyuk, projenin 4 ayağından birinin DAS sunucusuyla fay hattından veri almak olduğunu söyledi.

Marmara Bölgesi’nde deprem riski olduğuna değinen Keneda, “Fiber optik kablolarla gerçek zamanlı sismik veri incelemek oldukça önemli. Depremlere karşı hazırlıklı olmamız gerekiyor. Bunlarla ilgili çalışmaların yapılması çok çok önemli.” diye konuştu.

Gebze Teknik Üniversitesi (GTÜ) İnşaat Mühendisliği Dr. Öğretim Üyesi Ahmet Anıl Dindar da denize yerleştirilen fiber optik kablo üzerinden fay hatlarıyla ilgili bilgiler alacaklarını söyledi.

Önceden de dünyadaki hareketleri gözlemlemek için istasyonların kurulduğunu aktaran Dindar, “Bu istasyonlar bilgi veriyordu. İlerleyen teknolojiyle fiber optik kablo üzerinden veri alabilme ve verilerin depremle ilişkilendirilmesi büyük bir potansiyel ortaya çıkardı. Bu bizi çok heyecanlandırdı.” ifadelerini kullandı.

Dindar, sürekli veri almak üzerine ilerlediklerini belirterek, “2028 yılına kadar da Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın bizim için karanlık tarafı olan Doğu Marmara tarafında verimizi alacağız.” dedi.

Fiber optik kablolardan saniyede 1000 örnekleme alacaklarını aktaran Dindar, “Elimizde Türk Telekom’un bize çok büyük destekle vermiş olduğu 2 kablo var. Bu kablolar İzmit Körfezi girişinde ve Osmangazi Köprüsü’nün batı tarafında yer alan fayların üzerinde birbiri üzerinden geçen biri kısa 8 kilometre, diğeri yaklaşık 27 kilometre 2 ağdan veri almamıza imkan sağlıyor.” diye konuştu.

Ziyarete, AFAD Marmara Afet Risklerini Azaltma Dairesi Başkanı Gökhan Yılmaz, GTÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Damla Arısan ve Türk Telekom yetkilileri katıldı.

DAS sunucusu

Yürütücülüğünü GTÜ’nün üstlendiği, Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı ile Japonya Bilim ve Teknoloji Ajansı tarafından desteklenen SATREPS programı kapsamında hibe edilen DAS sunucusu mayıs ayında Türk Telekom Darıca Bilgi İşlem Santralinde kuruldu.

DAS sunucusu, Türk Telekom’a ait olan, Darıca’dan İzmit Körfezi’nin güneyine doğru Marmara Denizi tabanında bulunan iki fiber optik kablodan veri topluyor.

Yer bilimleri alanında çok güncel bir yöntem olan DAS verisi ile Kuzey Anadolu Fayı gibi yer yapılarının hareketleri çok hassas bir şekilde anlık olarak izlenebiliyor.

MARTEST projesi kapsamında kurulan DAS sunucusu, 2024-2028 yılları arasında sürekli veri toplamak ve Türk-Japon araştırmacılarının ortak çalışmaları için bir imkan sağlamak açısından önem taşıyor. Proje kapsamında geliştirilecek yeni yöntemlerle fay hareketlerinin takip edilmesi ve ilerleyen zamanlarda erken uyarı amaçlı çalışmalara hazırlık yapılması amaçlanıyor.

MARTEST projesinin paydaşları arasında AFAD, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi yer alıyor.