Türkiye’nin ekmeklik buğdayda yeterlilik derecesi yüzde 79.9’a geriledi

İRFAN DONAT

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2021-2022 sezonuna ilişkin Bitkisel Ürün Denge Tablolarını yayınladı.

TÜİK verilerine göre, tahıl ürünleri toplamı için 2021-2022 piyasa döneminde yurt içi üretimin yurt içi talebi karşılama derecesi (yeterlilik derecesi) yüzde 80,3 olarak gerçekleşti.

Toplam tahıl üretiminde en büyük paya sahip olan buğdayın yeterlilik derecesi yüzde 87,3 (durum buğdayında yüzde 151,8, diğer buğdayda yüzde 79,9), yem sanayinin en önemli girdilerini oluşturan arpanın yeterlilik derecesi yüzde 66,8, mısırın yeterlilik derecesi yüzde 76,6, soyanın yeterlilik derecesi ise yüzde 6 olarak gerçekleşti.

2021-2022 sezonunda yüzde 79.9’a gerileyen ekmeklik buğdaydaki yeterlilik derecesi, 2020-2021 sezonunda yüzde 89,2 seviyesindeydi

Pirinçte yeterlilik derecesi yüzde 75,4 olurken, kuru baklagilde yüzde 83,4 olarak gerçekleşti. Yeterlilik dereceleri kuru fasulyede yüzde 106,7 iken kırmızı mercimekte yüzde 57 ve yeşil mercimekte yüzde 50,9 oldu. Nohutta ise söz konusu oran yüzde 96 seviyesinde gerçekleşti.

Ayçiçeğinde yeterlilik derecesi yüzde 59,6 ile sınırlı kalırken, şekerde yüzde 95,4 oldu.

Meyveler ve içecek bitkilerinde 2021-2022 piyasa döneminde en yüksek yeterlilik derecesi yüzde 560,9 ile fındıkta gerçekleşti. Turunçgiller grubunda yer alan meyvelerin tamamının kendine yeterli olduğu görüldü. Toplam çay arzının büyük bir kısmı kendi üretimimizden karşılanmakta olup, çayın yeterlilik derecesi yüzde 97,9 oldu. Bademde yeterlilik derecesi yüzde 82.2 olurken, cevizde yüzde 84.6 olarak gerçekleşti.

Sebze ürünleri toplamı için 2021-2022 piyasa döneminde yurt içi üretimin, yurt içi talebi karşılama derecesi yüzde 113,5 oldu. Sebzelerde en yüksek yeterlilik derecesi havuçta yüzde 124,2 olurken, domateste yüzde 123,7, taze bezelyede ise yüzde 121,5 olarak gerçekleşti.

Ürün denge tabloları, tarımsal ürünlerin arz kaynaklarını ve kullanım şekillerini belirli bir referans dönemi boyunca karşılaştırarak ayrıntılarıyla ortaya koyan tablolar olarak biliniyor.

TÜİK tarafından yayınlanan yeterlilik derecesi, bir bölgenin kullanılabilir üretiminin (iç üretim) o bölgenin talebini ya da yurt içi kullanımını (insan, hayvan ve endüstrinin bütün ihtiyaçlarını) ne ölçüde karşılayacak durumda olduğunu gösteriyor.

Buna da kısaca “yeterlilik derecesi” deniliyor.

Değerin, 100’den küçük olması, üretimin yurt içi talebi tam olarak karşılayamadığı durumu temsil ediyor. 100’den büyük olan bir değer ise normal iç ihtiyaçları geçen, ihraç edilebilir ve/veya stoklanabilir miktarların varlığına işaret ediyor.